چهار كتاب اصلى علم رجال
مشخصات كتاب
سرشناسه : خامنه ای علی رهبر جمهوری اسلامی ایران - 1318 عنوان و نام پديدآور : چهار کتاب اصلی علم رجال علی حسینی خامنه ای مشخصات نشر : تهران دفتر نشر فرهنگ اسلامی 1369. مشخصات ظاهری : ص 62 شابک : بها:270ریال وضعیت فهرست نویسی : فهرستنویسی قبلی يادداشت : چاپ دوم 1374؛ بها: 1300 ریال يادداشت : چاپ سوم 1377؛ 1500 ریال ISBN 964-430-534-5 یادداشت : کتابنامه به صورت زیرنویس موضوع : حدیث -- علم الرجال موضوع : حدیث -- علم الرجال -- کتابشناسی رده بندی کنگره : BP114 /خ 2چ 9 1369 رده بندی دیویی : 297/264 شماره کتابشناسی ملی : م 69-2042
موضوع علم رجال
پيش از ورود به موضوع مورد بحث ، يعنى معرفى و ارزيابى چهار كتاب اصلى علم رجال (1) بحثى به اجمال درباره موضوع ، تاريخچه ، و فايده علم رجال مفيد به نظر مى رسد .
تعريف علم رجال
نخست اين نكته را بايد خاطر نشان ساخت كه منظور از«فن رجال در اين گفتار ، علم رجال به معناى عام است كه آن را مى توان چنين تعريف كرد : «دانش شناسايى گروهى از مردم كه در جهت خاصى مشتركند و اطلاع از احوال يا انساب يا تاليفات يا برخى ديگر از خصوصيات ايشان . »بنابراين تعريف علم رجال به معناى خاص ، فهرست ، تراجم ، انساب ، و مشيخه را شامل مى شود . چون در اصطلاح خاص ، «علم رجال آن است كه در شناسايى راويان حديث ، از لحاظ نام يا اوصافى كه در قبول يا رد گفته و روايت آنان دخالت دارد ، بحث مى كند .
فهرست مجموعه اى است كه در آن نام مؤلفان و مصنفان گردآورى شده است ، تراجم ، به طور عام ، شرح حال علماء يا راويان است بدون اشاره به جهاتى كه در رد و قبول روايت مؤثرند ، و مشيخه نشان دهنده سلسله اساتيد حديث است .
و باز علم رجال ، به معناى خاص ، بر حسب انگيزه هاى گوناگون ، به رشته ها و موضوعات محدودترى تقسيم مى شود و كتابهاى مربوط به آن شكلهاى مختلفى مى گيرد . بعضى از اين كتابها به طور عام ، شامل نام راويان است ، بى تعرض به وثاقت يا عدم وثاقت ايشان ، مانند طبقات الرجال تاليف (احتمالا) احمد بن ابى عبدالله برقى (متوفا به سال 274 يا 280) . بعضى